Wordt Energy Gum een betere studiegenoot?
Het lijkt erop dat veel studenten door de toegenomen studiedruk en de daarmee gepaard gaande financiële consequenties, studenten sneller kan verleiden tot het nemen van concentratie-bevorderende middelen die normaliter door artsen voor aandoeningen als ADHD en ADD worden voorgeschreven. Een zeer populair middel onder studenten betreft het middel Ritalin.
Voormalig staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Rutte III) geeft dan ook aan dat hij vindt dat het moet veranderen dat studenten te veel prestatieverhogende middelen gebruiken om te studeren. Dit onderwerp zal dan ook zeker in de volgende regeerperiode geadresseerd worden.
Studenten gebruiken het vooral in periodes van stress, beaamt de staatssecretaris in een brief aan de Tweede Kamer. ‘Gevoelens van mentale druk stimuleren het gebruik van zogenaamde ‘studiedoping’, stimulerende middelen om de hoge verwachtingen en de studiedruk aan te kunnen.’
Hij verwacht bovendien dat het gebruik van dergelijke middelen in de toekomst alleen maar zal toenemen. ‘Onderwijsinstellingen en deskundigen wijzen op een groeiende trend en vrezen voor een toekomstbeeld waarin studeren met een pilletje normaal wordt.’
Ongewenst, vindt Blokhuis. ‘Dat geneesmiddelen om de verkeerde redenen worden gebruikt gaat namelijk gepaard met effecten die de gezondheid ernstig kunnen schaden.’ Het gaat dan om hartkloppingen, slaapproblemen, stemmingswisselingen of paniekaanvallen. ‘Jarenlang gebruik kan zelfs leiden tot een burn-out, omdat de gebruiker altijd ‘aan’ staat en het lichaam hierdoor te weinig rust krijgt.’
Uit onderzoek van RUG-psycholoog Anselm Fuermaier bleek vorig jaar dat zestien procent van de eerstejaars studenten methylfenidaat had geslikt, het werkzame bestanddeel in veel ADHD-medicatie. Bijna 60 procent van deze groep zei dat ze het ‘af en toe’ namen, en ongeveer 1 procent ‘regelmatig’. Ook het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM) kwam tot deze conclusie bij een onderzoek onder ruim 400 studenten waarbij wel opgemerkt werd dat er ook studenten het innamen om een feest langer vol te kunnen houden.
Uit onderzoek van RUG-psycholoog Anselm Fuermaier bleek vorig jaar dat zestien procent van de eerstejaars studenten methylfenidaat had geslikt, het werkzame bestanddeel in veel ADHD-medicatie. Bijna 60 procent van deze groep zei dat ze het ‘af en toe’ namen, en ongeveer 1 procent ‘regelmatig’. Ook het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM) kwam tot deze conclusie bij een onderzoek onder ruim 400 studenten waarbij wel opgemerkt werd dat er ook studenten het innamen om een feest langer vol te kunnen houden.
Buiten de toegenomen studiedruk vormt ook de relatief makkelijke toegang tot het product een probleem aldus Fuermaier. De studenten krijgen het middel meestal van andere studenten of van familieleden met ADHD. Zo’n 30 procent krijgt het via de zwarte markt. Eerder onderzoek van de Universiteit van Amsterdam liet ook al zien dat er een ‘levendige handel’ bestaat in prestatieverhogende middelen.
Er worden inmiddels al wel structurele gesprekken gevoerd met studentenorganisaties en onderwijsinstellingen omtrent dit onderwerp, waar overigens ook zorginstellingen en zorgverleners bij betrokken worden. Om echter de gemakkelijke toegang tot producten als Ritalin te verminderen, zullen ook artsen bij dit proces betrokken moeten worden.
Het is immers de arts die de diagnose ADHD of ADD stelt waarna het middel als Ritalin via de apotheek wordt uitgegeven. Hierbij doemt dus de vraag op hoe het komt dat deze vorm van medicatie op campussen en onderwijsinstituten zo ruim verhandeld kunnen worden. Wordt het te ruimhartig voorgeschreven of te snel of kunnen de hulpvragers de symptomen van de ziektebeelden te gemakkelijk ‘faken’ waarna zij het middel op de zwarte markt kunnen verhandelen aangezien zij het zelf niet nodig hebben? Ook via familieleden van de studenten komt een product als Ritalin eenvoudig in het studiecircuit terecht.
Ritalin valt onder de Opiumwet. Doorspelen, handelen of onrechtmatig in bezit zijn van Ritalin is dus verboden. Om te voorkomen dat cliënten meer Ritalin in bezit hebben dan nodig, zien zowel huisarts als apotheker toe op de verstrekking ervan.
‘Een huisarts kan methylfenidaat voorschrijven als iemand de diagnose ADHD heeft’, zegt Mariëlle van Avendonk van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). ‘Maar we adviseren wel om daar heel terughoudend mee te zijn.’ De voorkeur gaat uit naar oplossingen zónder pilletjes: therapie of begeleiding. Pas als dat niet werkt, is Ritalin een optie. Ritalin (Methylfenidaat) zorgt ervoor dat er dopamine vrijkomt in de hersenen hetgeen weer wordt omgezet in noradrenaline. Dit zorgt voor een fijne concentratiepiek die een aantal uren kan aanhouden hetgeen voor veel studenten die een deadline of tentamen moeten halen, net het verschil kan maken tussen falen of slagen.
Volgens de afkickkliniekwijzer wordt Ritalin door studenten onderling verhandeld en bedraagt de prijs al gauw zo’n €5 per pil. De prijs zakt naar €4 bij grotere bestellingen (meer dan 30 stuks). Verhalen uit de praktijk geven echter aan dat er ook prijzen circuleren van rond de €1 per pil bij grotere afnames.
Het is al lang geen geheim meer dat de overload aan informatie, met name door social media, een enorme belasting vormt bij studenten die zich moeten voorbereiden op een tentamen of examen. De onrust en afleiding in het hoofd als men zich moet concentreren op de lesstof maar ook een continue alertheid op notificaties op de telefoon, zorgt ervoor dat studenten niet in een goede flow komen om te studeren.
Studenten staan niet stil bij de, nu nog onbekende, effecten op lange termijn. Er is niet veel wetenschappelijke literatuur beschikbaar waarbij wordt beschreven wat producten als Ritalin voor uitwerking kunnen hebben over 30 à 40 jaar. Slechts bijwerkingen die studenten direct ervaren kunnen ervoor zorgen dat studenten zich er minder of zelfs geheel niet (meer) aan wagen. Dit betreft dan met name bijwerkingen als hoofdpijn, zweethanden, stemmingswisselingen of hartkloppingen.
Wat zijn de alternatieven?
Zijn er dan geen alternatieven voor studenten die wel graag meer focus en concentratie willen hebben bij het studeren maar niet het illegale circuit in willen om het te verkrijgen of aanhikken tegen de hoge kosten die het kan veroorzaken? Momenteel adviseren veel Studenten Service Centra bij Universiteiten en Hogescholen om te kijken of er middels concentratie-cursussen of gesprekken met een psycholoog vooruitgang te boeken is maar veel studenten mijden deze adviezen en willen studiehulp dat direct beschikbaar is.
Een product dat studenten wel kan ondersteunen bij hun focus en concentratie betreft energie kauwgom (of cafeïne kauwgom of sport kauwgom).
In een zeer recent (november 2020) wetenschappelijk onderzoek onder soldaten kwam naar voren dat het gebruik van cafeïne-houdende producten, die de cognitieve vaardigheden kunnen vergroten, indiceren dat de symptomen van ADHD verkleind kunnen worden bij volwassenen.
Het gebruik van een kauwgom met cafeïne valt hier ook onder en hiervan is reeds langer aangetoond dat zo’n kauwgom voor sporters een positief effect heeft op met name concentratie, alertheid en focus. Deze aspecten zijn nu net ook de factoren die bij het studeren nodig zijn en derhalve zou zo’n energy gum studenten behulpzaam kunnen zijn. Qua kostenplaatje is dit ook nog eens een product, buiten de directe verkrijgbaarheid, dat past bij een gemiddeld studentenbudget aangezien de prijs hiervan rond de €0,35 zal liggen voor een kwaliteitsproduct.
Mocht een energiekauwgom daarnaast ook nog wat taurine bevatten (zoals bijvoorbeeld bij GRIZZ Energy Gum®), wordt het uithoudingsvermogen nog verder versterkt evenals een positieve bijdrage aan het reduceren van de symptomen van ADHD.
Er is reeds vastgesteld dat, wil de werking van een energie kauwgom niet onder het placebo-effect vallen, men een ratio dient aan te houden van minimaal 2mg werkzame energiestoffen per kilo lichaamsgewicht. Sommige fabrikanten van dit soort energie gum bieden produkten aan met 12mg tot 50mg werkzame energiestof maar die kunnen, gezien de bovenstaande ratio, niet als volwaardige energie kauwgom worden beschouwd en zullen de studenten niet ondersteunen bij de concentratie.
Om wèl een serieuze studiegenoot voor studenten te kunnen zijn, zal de cafeïnekauwgom toch echt rond de 120mg werkzame energiestoffen moeten bevatten!
